Levensloop van Irmgard Keun (1905 - 1982)
Voor een korte introductie van Irmgard Keun, zie hier een filmpje van de ARD (Duits). In dit filmpje kun je Keun ook zien praten.
6 februari 1905: Geboren in Berlin-Charlottenburg als dochter van Eduard Ferdinand Keun en Elsa Charlotte Haase. Haar naam: Irmgard Charlotte Keun. In 1910 wordt haar broer Gerd geboren. Haar vader is koopman.
1913: De familie Keun verhuist naar Keulen. Vader Keun wordt bedrijfsleider van de firma Cölner Benzin-Raffinerie GmbH. Irmgard gaat het evangelische meisjeslyceum Teschner.
1921-1923: Irmgard sluit de periode aan het lyceum af. De familie verhuist naar een eigen huis in de Eupener Strasse in Keulen. Na het lyceum gaat Irmgard naar het Berlitz-meisjesinternaat in Bad Grund, waar ze lessen stenografie en typen krijgt. Ze werkt ook mee in het bedrijf van haar vader. Ze wordt stenotypiste bij de Westdeutschen Gardinen A.G. in Schwerthof.
1925-1927 Irmgard gaat naar de toneelschool in Keulen, waar ze regisseur/auteur Johannes Tralow (1882-1968) ontmoet. In 1927 doet Irmgard mee in een toneelvoorstelling in het Stadstheater Keulen.
1927/28: Werkzaam bij het Thalia-Theater in Hamburg.
1928/29: Werkzaam bij het Stadttheater in Greifswald.
1929: Irmgard keert terug naar Keulen en laat haar carrière aan het toneel achter zich. Ze begint te schrijven, aangemoedigd door Alfred Döblin.
1931: In oktober wordt Gilgi, eine von uns uitgegeven. Het is direct een groot succes.
1932: Das kunstseidenes Mädchen wordt uitgegeven, en is ook direct een verkoopsucces. Gilgi wordt als feuilleton in Vorwärts gepubliceerd. Er is een verfilming van Gilgi, getiteld ‘Eine von uns’ met in de hoofdrol actrice Brigitte Helm (1906-1996) o.a. bekend van de film Metropolis. Op 17 oktober trouwt Irmgard in Cochem met Johannes Tralow.
1933: Keuns boeken worden op de voorloper van de ‘zwarte lijst’ van de Nazi’s geplaatst. Irmgard ontmoet Arnold Strauss, met wie ze een verhouding begint. Das kunstseidenes Mädchen wordt door de Nazi’s in beslag genomen. Irmgard werkt aan een nieuw boek (‘Der hungrige Ernährer’), maar de aanpassingen die ze in de tekst aanbrengt worden afgewezen en Keun wordt niet opgenomen in het Reichsverband Deutscher Schriftsteller. Het boek verschijnt dus ook niet.
1934/35: Schrijft teksten diverse Duitse kranten en tijdschriften en voor het Pariser Tagesblatt, zonder naamsvermelding.
1936: In januari dient Irmgard een aanvraag in om opgenomen te worden in de Reichsschrifttumskammer, waardoor ze als schrijfster zou kunnen publiceren. Op 1 april ontvangt ze een afwijzing. Op 11 april sluit ze een contract met de Amsterdamse uitgeverij Allert de Lange. Irmgard gaat in ballingschap, verlaat Duitsland en gaat naar Oostende, waar ze op 4 mei aankomt. Ze verblijft in Hôtel de la Couronne. In juni verschijnt bij Allert de Lange Das Mädchen, mit dem die Kinder nicht verkehren durften. In de zomer ontmoet Irmgard Joseph Roth, die op uitnodiging van Stefan Zweig ook in Oostende is. De twee hebben een klik en schrijven en drinken samen. Keun schijft aan Nach Mitternacht. Het boek wordt door uitgeverij Allert de Lange afgewezen, omdat het boek te zeer tegen Hitler gekeerd zou zijn. Keun stapt over naar uitgeverij Querido. Vanaf november reizen Keun en Roth samen, naar Brussel, Zürich, Wenen en Lemberg, waar Keun de familie van Roth ontmoet.
1937: Nach Mitternacht verschijnt in maart bij Querido. Keun gaat met Roth op reis, om voordrachten te houden, zoals in Oostenrijk, Polen, Amsterdam en Brussel. De scheiding van Tralow wordt bekrachtigd.
1938: Roth en Keun gaan uit elkaar. In maart verschijnt After Midnight in New York en Londen. In april verschijnt haar nieuwe roman bij Querido: D-Zug dritter Klasse. Op 13 mei vertrekt Irmgard naar Amerika, voor een bezoek aan Arnold Strauss, wie ze al enkele jaren om geld heeft gevraagd, met een vage toezegging van een huwelijk. Op 11 juli reist ze terug naar Nederland. In de herfst wordt haar boek Kind aller Länder uitgegeven. Aan het einde van het jaar wordt ze opgenomen in de jaarlijst ‘des schädlichen und unerwünschten Schrifttums’.
1939: Roth overlijdt in Parijs. Irmgard is niet aanwezig bij zijn begrafenis. Zij doet veel moeite om een visum te krijgen. Ze heeft te maken met ziekte en financiële problemen.
1940: Na de inval van de Wehrmacht in mei duikt Irmgard onder. Op 16 augustus verschijnt in de Daily Telegraph een vermelding van de zelfmoord van Keun. Zij gebruikt dit op incognito terug te keren naar Keulen, naar haar ouders.
1941: Op de jaarlijst ‘des schädlichen und unerwünschten Schrifttums’ staat ze onder de naam ‘Tralow, Irmgard’.
1943: De woning van de Keuns wordt vernield; ze verhuizen naar Hönningen am Rhein. Broer Gerd wordt in Rusland gedood.
1946: Op 12 januari opgenomen in het ziekenhuis in Bonn, ingestort door overmatig alcoholgebruik. Na twee dagen wordt ze weer ontslagen. Tot 1948 werkt ze mee bij de NWDR, waar ze voor ‘Kaberett der Zeit’ stukken schrijft over Wolfgang en Agathe.
1947: Bilder und Gedichte der Emigration wordt uitgegeven.
1950: De roman Ferdinand, der Mann mit dem freundlichen Herzen wordt uitgegeven.
1951: Dochter Martina wordt geboren. De vader is onbekend. Keun krijgt een eenmalige vergoeding van 82.300 DM als slachtoffer van de Nazi-vervolgingen.
1954: Wenn wir alle gut wären wordt uitgegeven.
1955: Haar vader overlijdt. Keun werkt samen met Heinrich Böll aan ‘Briefwechsel für die Nachwelt’. Het leidt niet tot een publicatie.
1956: Nach Mitternacht wordt uitgegeven in de DDR. Irmgard verblijft gedurende de zomer in de DDR.
1962: Blühende neurosen. Flimmerkistenblüten wordt uitgegeven. Op 13 juli wordt Irmgard opgenomen in het ziekenhuis, op 5 december weer ontslagen. Haar moeder overlijdt op 26 november.
1977: Verhuizing naar Keulen. Herontdekking door artikel ‘Die verbrannten Dichter’ van Jürgen Serke in Stern. In de jaren hierna worden al haar boeken opnieuw uitgegeven door uitgeverij Claassen.
1981: Keun krijgt de Marieluise-Fleisser-prijs van Ingolstadt toegekend. Verfilming van Nach Mitternacht door regisseur Wolf Gremm en met hoofdrolspeelster Désirée Nosbusch. Irmgard Keun heeft een kleine gastrol.
1982: Keun sterft op 5 mei aan longkanker. Zij is bijgezet in het familiegraf op het Keulse Melaten-Friedhof.
Familiegraf Melaten-Friedhof
Irmgard Keun in de film Nach Mitternacht (1981)
